Nội dung:
Khoa học hiện đại đang ngày càng chú ý đến ảnh hưởng của tâm lý đến sức khỏe của con người. Nếu như stress đã được chứng minh là làm giảm sức đề kháng thì ngược lại, những phương pháp nhằm tâm lý tích cực, sảng khoái về mặt tinh thần cũng đang được sử dụng để nâng cao sức đề kháng của cơ thể chống lại bệnh tật, trong đó phổ biến nhất là hiệu ứng giả dược (placebo).
Giả dược là gì và bắt đầu từ đâu?
Nguồn gốc của từ "Giả dược - Placebo"
Giả dược - hay còn gọi là placebo - là một hiệu ứng tâm lý được ứng dụng phổ biến trong y khoa. Placebo bắt nguồn từ tiếng la tinh có nghĩa là “Tôi sẽ làm hài lòng”. Thuật ngữ này được sử dụng vào thế kỷ XIV để chỉ những người khóc thuê tại các đám tang. Đến năm 1785, thuật ngữ này mới xuất hiện trong Tân Từ điển Y khoa, gắn liền với các hoạt động y khoa nhỏ lẻ.
Chuyện kể rằng vào năm 1794, Gerbi - một bác sỹ người Ý đã thực hiện một khám phá kỳ cục: khi ông xoa chất bài tiết của một loài sâu lên chiếc răng bị đau, vết đau biến mất trong một năm. Ông đã điều trị cho hàng trăm bệnh nhân bằng phân sâu, rồi lưu hồ sơ tỉ mỉ về các phản ứng của họ. Trong số các bệnh nhân của ông, 68% cho biết trong vòng một năm họ không còn đau răng nữa. Dù rõ ràng là phân sâu không có tác dụng gì trong việc chữa đau răng, nhưng khi Gerbi tin rằng chúng có tác dụng, và đa số các bệnh nhân của ông cũng tin vậy, nó tạo ra hiệu quả giống như thuốc chữa đau răng. Đây cũng là trường hợp được ghi nhận sớm nhất về tác dụng của giả dược trong lịch sử y khoa
Định nghĩa giả dược hiện đại
Hiểu một cách nôm na, giả dược đem lại tác dụng của thuốc nhưng không phải là thuốc bởi vì nó không hề chứa các thành phần có dược tính và hoàn toàn vô hại. Rất nhiều các bác sỹ và các nhà khoa học cho rằng, tuy chỉ là một liệu pháp tâm lý nhưng dường như giả dược không chỉ có khả năng đánh lừa người bệnh, mà còn có thể giúp tăng cường quá trình trao đổi chất trong não bộ, tạo ra những phản ứng sinh hóa có tác dụng chữa trị hiệu quả.
Hiệu ứng giả dược trong thực tế
Để tạo ra hiệu ứng giả dược, các bác sĩ thường đưa cho bệnh nhân một liều thuốc vô hại, hoặc một mũi tiêm với niềm tin rằng nó có thể chữa bệnh cho họ. Theo các nghiên cứu, ngay cả việc kê cho họ một đơn thuốc mắc tiền hơn cũng giúp họ có thêm niềm tin vào hiệu quả của thuốc này, dù thực tế thành phần dược tính là như nhau.
Những nghiên cứu độc lập qua các năm cho thấy nhiều hiệu quả bất ngờ của giả dược trong các điều kiện khác nhau. Hiệu ứng giả dược được đánh giá cao trong việc hỗ trợ làm thuyên giảm các căn bệnh như bệnh tim, hen, các cơn đau nghiêm trọng hay thậm chí là ung thư.
Vì sao nên ứng dụng hiệu ứng giả dược trong nha khoa
Nỗi sợ nha khoa khá phổ biến trên toàn cầu, bao gồm cả người lớn và trẻ em. Một nghiên cứu năm 2018 đã khảo sát 18.000 người trên thế giới và kết quả là có đến 61% có chứng sợ hãi phòng khám nha khoa, 4% thậm chí còn không bao giờ đến phòng khám nha khoa.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tâm lý sợ hãi phòng khám nha khoa, trong đó đa phần là vì những lần nhổ răng từ khi còn bé và các dụng cụ ở phòng khám như kềm, máy khoan... Tâm lý tiêu cực này thường khiến bệnh nhân cảm thấy đau hơn bình thường, thậm chí còn tỏ ra bất hợp tác, gây khó khăn cho phòng khám.
Vì vậy để giảm bớt hoặc loại bỏ tác nhân tâm lý gây hại này, phòng khám cần quan tâm nhiều hơn đến tình trạng tâm lý của bệnh nhân, giúp họ cảm thấy tích cực và thoải mái. Ứng dụng hiệu ứng giả dược trong nha khoa không chỉ giúp cho khách hàng giảm bớt lo lắng và cảm giác đau đớn do tâm lý gây ra, mà còn nâng cao hiệu quả hợp tác cũng như chữa trị cho bệnh nhân.
>>> Xem thêm: Marketing phòng khám nha khoa phổ biến nhất hiện nay
Gợi ý những cách tạo hiệu ứng giả dược không cần thuốc
Tuy đem lại nhiều chuyển biến tích cực, giả dược vẫn đang là chủ đề gây tranh cãi trong giới y khoa bởi các vấn đề liên quan đến đạo đức như việc nói dối bệnh nhân hay kê giá thuốc cao. Song các thầy thuốc đều thống nhất rằng: điểm mấu chốt của giả dược là tạo ra niềm tin, từ đó tạo ra hiệu ứng tích cực.
Khi đã hiểu về cách hoạt động của giả dược, chúng ta có thể tạo ra hiệu ứng tâm lý tương tự mà không cần sử dụng đến thuốc hay kim tiêm, mà thay vào đó là thông qua chất lượng phục vụ, mối quan hệ giữa nha sĩ và người đến khám.
Thái độ tận tình
Bệnh nhân thường không có nhiều kiến thức chuyên môn, thế nên họ thường tập trung vào thái độ và cách làm việc của nha sĩ. Không cần biết nha sĩ tay nghề cao đến đâu, nhưng nếu như cảm thấy không được quan tâm, họ rất dễ sinh ra lo lắng, đồng thời mất niềm tin vào nha sĩ. Ngược lại, một biểu hiện của sự ân cùng cũng có thể giúp họ an tâm hơn vì tin rằng nha sĩ đang tập trung cho công việc hơn.
Giải thích rõ ràng
Cần nói rõ về quy trình thực hiện cũng như các loại thuốc cho bệnh nhân. Bởi có đôi lúc, kê đơn thuốc ít thì có cảm giác qua loa, thuốc nhiều lại sợ khánh sinh, thời gian thực hiện lâu thì sẽ nghĩ đến kết quả tiêu cực… vì vậy tốt hơn hết cần phải giải thích kỹ để bệnh nhân không nảy sinh tâm lý nghi ngờ.
Cách vận hành chuyên nghiệp của phòng khám
Một phòng khám với các công việc được thực hiện trơn tru, hiệu quả, cũng giúp tạo ra hiệu ứng tương tự, bởi nó đều cho khách hàng cảm giác an tâm và tin tưởng. Từ hệ thống lưu trữ thông tin bệnh nhân, quản lý công đoạn bệnh cho đến việc gửi thông tin bệnh án đến cho nha sĩ một cách nhanh chóng và chính xác, quá trình làm việc không mắc sai lầm sẽ giúp cho bệnh nhân có tượng tốt về phòng khám cũng như chất lượng dịch vụ dù chưa tiến hành khám bệnh. Áp dụng việc xử lý thông tin trên hệ thống phần mềm quản lý nha khoa sẽ đem lại cảm giác chắc chắn, yên tâm hơn cho cho bệnh nhân.
Đặt lịch hẹn trước, tư vấn đầy đủ
Để tránh tình trạng bệnh nhân bước vào phòng khám mới bắt đầu trao đổi thông tin, các phòng khám nên có đội ngũ tư vấn online và nhận lịch hẹn. Khi bệnh nhân trao đổi qua điện thoại trước sẽ nắm được thông tin cần thiết để chuẩn bị tâm lý tốt hơn trước khi bước vào phòng khám.
Kết luận
Cho dù là sử dụng giả dược hay áp dụng các phương pháp khác để có được hiệu ứng giả dược, điều quan trọng nhất là làm cho bệnh nhân cảm thấy được nâng đỡ, chăm sóc, khiến họ tự giác hợp tác tốt và duy trì tâm lý tích cực, từ đó đem lại hiệu quả tốt hơn.